mozaiek van Paul Liedekerken
Geschiedenis
Het ontstaan van de kunstvorm mozaïek gaat ver terug in de tijd
Vele beschavingen hebben de kunstvorm mozaïek ontdekt en de techniek eigen gemaakt. De eerste mozaïeken dateren van 3000 vC, gemaakt door de Sumerianen in het oude Mesopotamia, nu bekend als Irak. De Sumerianen gebruikten gekleurde klei dat als een patroon in wanden werd gedrukt.
De Grieken
De Grieken zijn voor het eerst begonnen met het leggen van mozaïeken met verschillende kleuren stenen en het leggen van verschillende patronen en ontwerpen. Zoals de Grieken de kunstvorm mozaïek hebben ontwikkeld zo wordt het in de 20 ste eeuw nog steeds toegepast. Dit is ook het beeld wat wij hebben bij de term mozaïek.
De Romijnen
De Romeinen hebben de techniek van de Grieken verder uitgewerkt. De Romeinen zijn begonnen om natuurlijke stenen uit te snijden in stenen van gelijke grootte 'tesserae' genaamd. Ze gebruikten ook gekleurde klei en glas om speciale effecten te creëren. De Romeinen zijn ook begonnen met het voegen van de mozaïeken. Door het gebruik van voegen wordt het werk duurzaam. Hierdoor zijn er nu nog steeds mozaïeken terug te vinden uit de Romeinse tijd op vloeren en mozaïekwanden vanuit de tijd van het Romeinse Rijk.
De Romeinen gebruikten veel verschillende stijlen in het leggen van mozaïeken. Van dagelijkse taferelen tot het leggen van geometrische patronen. Dit soort mozaïeken werden gelegd in de natuurlijke kleuren van de materialen zoals grijs, terracotta, oker, wit, dof blauw en groen.
Het Byzantijnse rijk
In het Byzantijn tijdperk zo rond 527 nC breekt er een nieuwe tijd aan voor de kunstvorm mozaïek. Mozaïek werd veel toegepast in Byzantijnse kerken. In deze tijd was Ravenna een rijke keizerlijke stad en de belangrijkste verbinding tussen Oost en West. In deze periode ontstond er ook een nieuw soort materiaal om mee te mozaïeken namelijk het glas “smalti”. Glas werd in eerdere mozaïeken alleen gebruikt om hoogtepunten extra te accentueren. Nu werd glas het belangrijkste materiaal voor de mozaïekkunst. Door het ontstaan van dit nieuwe materiaal kregen mozaïekkunstenaars een groot pallet kleuren om mee te werken. In deze tijd werden de mozaïekkunstenaars meesterlijke ambachtlieden en kopiisten die in kerken werkten aan realistische afbeeldingen.
Gaudi
In het begin van de 20 ste eeuw werd mozaïek weer ontdekt als een artistiek middel wat een geheel nieuwe soort mozaïek voortbracht. De bekendste persoon die gebruik maakte van de mozaïekkunstvorm in deze tijd is Antonio Gaudi (1852-1926).
Antonio Gaudi bedekte grote oppervlakken van gebouwen met onregelmatig gevormde tegels. Enkele voorbeelden van gebouwen zijn de Sagrada Familia en Casa Batllo. In het Park Güell zijn vele mozaïekvoorbeelden te vinden zoals de salamander en het keramische medaillon in the Hypostyle Hall.
En tegenwoordig...
In de 21 ste eeuw lijkt het maken van mozaïeken overbodig. Er zijn veel snellere en goedkopere manieren en materialen om vloeren en muren mee te decoreren. Toch is de mozaïekkunst nog niet vergeten. Het maken en bedenken van een mozaïek geeft voldoening. Hoe moeilijk het ook is het blijft een uitdaging en het resultaat is verrassend en omdat het handgemaakt is blijft het uniek. Voor het maken van een mozaïek is doorzettingsvermogen, uithoudingsvermogen en geduld belangrijk. Maar als men eenmaal de techniek beheerst geeft het maken van een mozaïek een ontzettend goed gevoel.
bron: The complete pratical Guide to Mosaics; Helen Baird; Uitgeverij Hermes House